Dilsotî 

 

Belê, sê serokên me hene xwîşka min!

 

 

Belê

            Sê serokên me hene xwîşka min!

Yek Kurmanc e

Lê li dijî Kurmancî ye

Yek Soran e,

Lê li dijî dewleteke kurdî ye

Yek jî nîvkurd e

Lê dibêje Celadê Kurdan rêberekî dîrokî ye

 

 

Belê

Sê serokên me hene xwîşka min!

Yek serok e

            Serokayetî her ji mafê wî û malbata wî ye

Yek serwer e

Serwerî her ji bo wî ye

Yek rêber e

            Ji bilî wî ti kes niye

 

Belê

Sê serokên me hene xwîşka min!

Yek bi Soranî diaxive

            Em nizanin çi dibêje

Yek bi Nîvsoranî diaxive

            Em dibêjin: Şeker dirrêje

Yek bi tirkî dibêje

            Êdî em tev kirine gêje

 

Bes e, xwîşkja min, bes e

            Çîroka min û te dûr û dirêj e

)))))))))))))))))))

Nivîsên berê

))))))))))))))))))

Peyva rast

 Bav û kalên me gotine: Xwar rûnê, lê rast bipeyive. 

Em Kurd ji sibehê heya bi êvarê êriş xelkê dikin û dibêjin, Tirk nahêlin em

bibin dewlet, Ereb nahêlin em bibin dewlet, Ecem nahêlin em bibin dewlet.

Temam, ev peyv raste. Ew dijminên me ne û ew jî ji hêla xwe ve, me ji xwe re

dijmin dibînin. 

Ka em vê meselê deynin aliyekî û em bi kurdî, bi kurmancî carekê rexneya xwe jî

bikin. Ka gelo em bi xwe ji hevdu hez dikinş. Kesê ku ji Kurd û Kurdîtiyê re

durist be, divêt hergav li tifaq û hevpeymana kurdan bigere. Mixabin hin Kurd

hene, tenê dixwazin çîkan bavêjin nava kurdan. Kesê dilsoz wisa nake.

Em hergav dibêjin, em li bakur dor 25 milyon Kurd hene. Başe hilbijartin dîsa

li ber derî ne. Tirkî – wisa xuya dike – ku dê benda derbasbûna parlementoyê ji

10% danexin. Bi taybetî jî, piştî ku Mehkema Ewropa rê ji wan re vekir.

Cara derbas bûyî, ji bo vê bendê tenê AKP û CHP derbas bû. Wên din, ji ber

benda 10% hemû li derve man. Partiya kurdan ya here xurt ji 6% stand. 

Niha, piştî ku Ahmed Turk û şerefeddin Elcî peyva xwe kirin yek, ka em hemû

Kurd piştgiriya yekîtiya lîsteya kurdan di hilbijartinan de bikin; bila ti Kurd

li derve nemînin. Bila Ferîdun Yazar, Melik Firat, Sertac Bucak, nizanim kî kî

tev bên nava yek lîsteyê û wisa Kurd benda 10% derbas bikin. Hîngê tenê sê

partî dê têkevin parlementoyê de. Ma ji vê xweştir heyeş. 

Kî ji me Kurdan vê yekê nexwaze û rabe xirabiyê têxe nava, ew ne ji pişta bavê

xwe ye. We çi got?

De ka em dest û mil bidin hev û ji niha de ji vê yekê re bixebitin.

 

 

((((((((((((((((((((()))))))))))))))))))))))))))))

 

Îro dixwazim ji bo we hêjayan du serincan binivîsînim:

 

Serinc 1:

 

Di Tewratê de li ser afirandina bihuştê bi vî awayî hatiye gotin:

 

"Bihuşt bi çemekî tê avdan, ku çar baskên wî hene. Baskê yekê çemê Pişon e, ew di welatê Hawîla re diherike, ku mirov zêr li wir dibîne. Yê dudiyan çemê Cîhon e, ew di welatê Kuş re diherike. Yê sisiyan çemê Tigrîs e, ew di rojhilatê Aşûr re diherike. Yê çaran Ferat e."

 

Ferat û Tigrîs diyar in, ku Ferat û Dicle ne

 

Çemê Cîhon jî gelek diyar e, ku çemê Cîhanê ye, ew ji Albistanê hildide û dçe Derya Sipî

 

Hecî çemê Pişon jî divêt çemê Sîhanê be, tevî ku navê vî çemî li vir bi xeletî hatiye; yan jî di wê demê de ji çemê Sîhanê re Pişan (Pîşon) dihat gotin. Di belgeyên dîrokî de navê van herdu çeman herdem bi hev re tê. Di belgeyên dîrokî yên erebî de wek "Cîhon û Sîhon" tên binavkirin. Ji lew re ti şik û guman nîne, ku mebest ji "Pîşon" çemê Sîhanê ye.

 

 

Serinc 2:

 

Hûn di gelek caran vê peyva erebî bi kar tînin:

 

Yahewlelwela quwetullehilezîm!

 

Ji ber ku ez bi erebî dizanim, ev peyv erebî bi vî awayî ye:

 

"La hewle wel la quwete illa billahîll elîyîl ezîm"

 

Rast e, ku kurdên me peyva "La hewle" dikin "Ya hewle". Yanê li cihê "La hewlelah" dibêjin "Ya hewlelah".

 

Bi dîtina min, heke hûn bi vî awayî binivîsînin dê baştir be:

 

"Lahewle wela quwete illa billahîl elîyîl ezîm" yan jî " Yahewle wela quwete illa billahîl elîyîl ezîm"

 

Lê dîsa jî hûn dizanin.

 

Li gel rêz û silavan

 

27/01/07

 

Qehremanên me

 

Birano, min meseleyek bihîstiye û divêt illeh ez ji we re bêjim. Heger ez nebêjim, tebata min nayê û ezê li hember dîrokê rûreş bim. Lê belê arîşeyek di vê meselê de heye û ez nizanim ez çawa ji we re bêjim. Mijara vê meselê û ev bûyera ku bi rastî pêk hatiye belkî di dîrok û berxwedana gelan de yekane ye.

 

Berî çend rojan hevalekî min ji Başûr-Rojavayê meyî şêrîn, ji herêma Efrîn vegeriya û ev mesele ji min re ragihand. Bûyer di dema serhildana 12. Adarê de derbas bûye.

 

Wek hûn tev dizanin, piştî bûyerên Qamişlo, Kurd li Başûr-Rojava û seranserê Sûriyayê rabûn ser pêyan. Dîsa wek ku hûn dizanin, partiyên me ji nimare 1 heya bi nimare 15 hewl dan, ku gel rawestînin. Lê belê gel ranewestiya û li her derê rabû ser pêyan. Wisa li bajarê Efrînê jî gel raperiya. Hûn wê jî dizanin, ku polês û leşkerên dewleta sûrî gulle berdan gel û gelek kes şehîn û birîndar bûn. We ew jî bihîst, ku di wê demê de keçeke kurd ya 15 salî dest avête kelaşînkofê û du leşkerên sûrî şandin dojehê û di yekser ew jî şehîd ket.

 

Mesela ku ez ji we re bêjim ji vir de dest pêdike. Polês û leşkeran gelek ciwanên me girtin û xistin zîndana bajarê Efrîn (Hepsa Efrîn).

 

Birano, Kurdistanîno, hûn dizanin di rewşeke wisa de çi diqewime û çi tînin serê wan ciwanên me?.

 

Arîşeya ku di vê meselê de li ber min heye ew e, ku ez nizanim, ez bi kîjan zimanî tiştê ku li wir pêkhatiye ragihînim we.

 

Hûn dizanin di rewşeke wisa de dijûn û sixêfên ku tên kirin û tiştê ku bi serê girtiyan dikin tev ji navê û ber bi jêr in. Problema min ew e, ku ez çawa bêyî wan peyavn bi lêv bikim, rastiya bûyerê bigihînim we ?. Bi rastî ez ti çareyê tê de nabînim. Birano hûnê li min biborin, qisûr û kêmasiya min bidin bin lingan. Ji bo rastiya dîrokî, ez mecbûr im, wek ku bûyer pêkhatiye û wek ku hatiye gotin ji we re bêjim. Heger xwîşkeke me ev nivîsa min xwend, bila ji vir û pêve nexwîne, ji ber ku peyvên eyb û tiştên ji sinciyên mirovatiyê dûr tên kirin û gotin. Dîsa li min biborin!:

 

Ji ber ku pir kes xistine bin çavan, hundirê koşkê pir teng e. Polês tên û sixêfan ji girtiyan re dibêjin. Di nav girtiyan de yekî ji partiya Yekîtî jî heye. Yên din hemû ne alîgirên ti partiyan in. Ji ber ku polês bawer dike, endamên partiyan gel rakirine serhildanê, dixwazin ewê ji partiya Yekîtî rezîl bikin. Polêsekî Ereb radibe ji xortekî yên girtî re dibêje: Were bikute qûna evê Partî. Ev bûyer li pêşiya hemiyan derbas dibe. Xortê qehreman ji polêsê Ereb re dibêje: Ez naxwazim bikutim vî, ez dixazim bikutim te!.

 

Gava wisa dibêje, hemû polês tên û bi boksan li wî xortî didin, ku di xwînê de digevize û heş ji serî diçe. Yên girtî bawer dikin ku xort mir. Polês radibin wî didin aliyekî.

 

Di nav polêsan de yekî Kurd jî heye, ew ji gundê Bênê ye; bênamûsekî bêbav e. Ew radibe bi kurdî sixêfan ji girtiyan re dike û wisa dibêje:

 

-         Ez di dayîka Kurmancan giştikan im!. Ez di Kurdistanê nim!. Ez di dayîka Mesûd Berzanî nim!.

 

Wê hîngê xortek ji girtiyan derdikeve pêş û dibêje: Ma ji mirinê wêdetir ti gund hene? Û dibêje:

-         Lawo!. Berî giştan ez di quzê dayîka te nim!. Ez di quzê dayîka Ereban giştikan nim ji vir heya bi Yemenê! Û ez di quzê dayîka Beşar nim! Tu çi dikî bike!.

 

Hûn dikarin texmîn bikin, ku çi anîn serê wî xortî!?. Lê belê qehremanê me nemir û va ye hên jî sax e.

 

Birano! Bi Kurd û Kurdistan ev xort qehremanekî mezin e. Werin em ji niha de peykerê wî durist bikin.

 

Ev mêranî û qehremanî di dîroka gelan de yekane ye. Bi rastî helwesta van herdû xortên me bûyera Spartakus tîne bîra mirov. Ji lew re bila hûn bêhêvî nebin. Madem ciwanên me wisa ne, emê bi ser kevin.

 

Birano ! Heger siyasetmedarên me jî wisa mêr bana, emê ji zû de rizgar bûbana.

 

Birano ! Careke din lêborînê ji we dixwazim.

 

Rewş berbat e

 

Kurmancino! Bi Xwedê rewş gelek berbat e. Piştî ku li başûr kurmancî nehat

pejirandin, konferansa Zazakî-Hewramî li Hewlêrê hate lidarxistin û eleqeyeke

pir mezin ji aliyê rayedarên Başûr ve nîşan da.

 

Gelo hûn zanin mana vê yekê çi ye?

 

Rayedarên başûr bi vê yekê amadekariyan dikin, ku heger gelê Kurd hin mafên xwe

yên ferhengî li bakur bidest bixe, hîngê ku zimanê fermî li wir zaravayê Zazakî

be. Hûn ji vê yekê re çi dibêjin?. Erê lo, ma ferq çi ye, ne ew jî birayên me

ne. Erê, erê…zaravayê zazakî jî hên bêhtir petî ye û ji zimanê Avesta ve gelek

nêzîk e. Ji lew re, heger em vî zaravayî jî li bakur bikin fermî û kurmancî li

wir jî qedexe bikin, hîngê her tişt temam dibe. Her û her li rojhilat piranî

soranîaxêv in. Tenê dimîne başûr-rojava. Helbet emê ji bo wan jî çareyekê

bibînin. Hûn zanin emê çi bikin?. Emê ji wan re pêşî bêjin: Divêt hûn bi

zaravayê Til-şehîrê biaxivin. Hûn zanin çawa ne?. Li cihê ku mirov bêje: Ez

venaxwim, divêt bêje: Ez navexwim. Li cihê ku mirov bêje: Ez bernadim, divêt

bêje: Ez naberdim….û hwd.

 

Gava ku gotin: Em naxwazin, emê bêjin: Temam! Nexwe divêt hûn jî bi soranî

biaxivin. Wisa em rê li wan teng bikin, ku neçar bibin, yan bibin soaran yan jî

bila bibin Zaza.

 

Ji ber ku ji ala Kurdistanê bihna Kurmancî tê, niha dixwazin wê biguhêrin. We

bihîstiye, ne wisa?…Lêxin bavê min lêxin! Fersend û delîve ketiye we….lêxin,

tiştekî nehêlin….

Erê mamosteyê hêja erê

 

Mamosteyê me Jîr Dilovan rastî nivîsandiye, lê belê wek yê ku Amerîka hên kifş bike, ew jî piştî 28 salan ji temenê PKK, nû hatiye û rastiya tal dîtiye. Erê mamosteyê hêja erê, me hên roja pêşîn got, ku divêt di nava her partiyeke kurdan de zimanê kurdî zimanê dan û standinê be; bi taybetî partiyeke ku angaşt dikir: Kurdistaneke Serbixwe û Yekbûyî pêk bîne. Kesên ku xwe dikin rêberên gel, gel li wan temaşe dike...

 

Pêşî ji me re gotin: Hûn ne şoreşger in. Zimanê şoreşê kîjan ziman dibe bila bibe, ev yek ne girîng e!.

 

Me got: Baş e, madem ne girîng e, bila zimanê şoreşa me kurdî be!. Ji me re gotin: "Yawo mîlet fêhm nake". Me got: Rast e, lê pilanekî deynin, ku em bêjin: Piştî 5 salan, yan 10 salan hûn vê rewşê biguhêrin. Me dît ku ev peyva me li xweşiya wan naçe, û wisa bi tirkî "teq teq" berdewam kirin.

 

Em ji wan negeriyan û me dîsa got: Divêt hûn dev ji vê tirkiyê berdin!. Hinekan gotin: Ê baş e, emê kurdên Zaza çi bikin?. Me got: Li ser seran û ser çavan! Bila Zaza jî bi zazakî biaxivin, em çawa hînî Soranî bûn, emê bi kêfxweşî hînî Zazakî jî bibin. Me dît ku peyva me li hesabê wan nehat. Rabûn ji me re gotin: Essilde hûn kurdên perçên din nabin ŞOREŞGER, hûn tenê dikarin bibin WELATPARÊZ.

 

Me xort û keçên xwe şandin qada şer û têkoşînê, bi sedan û bi hezaran xort û keçên me bûn cangorî û şehîdên welat. Ji mecbûrî ji me re gotin: Bi rastî xort û keçên we qehreman û têkoşer in, ew ti caran xwe nadin paş, ne jî îxanetê dikin. Lê di warê "îdeolojîk olarek" de nikarin pêşve biçin. Me got: Bavo perwerdeya we bi tirkî ye, xort û keçên me bi tirkî nizanin, ma ew çi mecbûr in, xwe hînî tirkî bikin?!. Ji me re gotin: Heval! Pirtûkên Serok bi tirkî ne; ewê ku nikaribe wan bixwîne, nikare meselê fêhm bike.

 

Rabûn hemû xort û keçên me - da ku îdeolojiya Serok fêhm bikin – hînî tirkî kirin. Ji keçên Êzîdiyan bigire heya kesên ku di jiyana xwe de peyveke tirkî jî nizanîbûn (ji bo xatirê Serok) tirkiya resen di serê wan de çandin. Me dît ku gava em bi xort û keçên xwe re bi kurdiya xwe diaxivin, em nema ji hev baş têdigihînin; me dît edî ew ramanên xwe ji tirkî vedigerînin kurdî! Wey mala minê!. Ev çi rewş e!. Li cihê ku bêjim: Em bijîn, dibêjin: Em jiyan dikin. Gava em li ser dîrokê bi wan re diaxivin, ew ji me re qala "palêolîtîk û nêolîtîk" dikin. Wey li minê! Di palêolîtîk de hên dîrok tine bû. Bi awayê zanistî, dîrok bi nivîsandinê dest pê dike, temenê wê jî 2800 sal berî bûyîna Isa Pêximber e; tiştê ku berî wê heye, ew arşêolojî ye û ne dîrok e. Lê belê me dît ku ciwanên me – wek yê ku ji gawiran tenê Serkîs nasdike – ew jî ji dîrokê "palêolîtîk û nêolîtîk" nasdikin. Me di dilê xwe de got: Wey ez xweliyê bi we kim û bi serê yê ku ev peyv xistine devê we kim!.

 

Welhasil (biborin ev bi erebî ye) em ji ya xwe daneketin û me hergav ji wan xwest, ku êdî bes e, divêt hûn bi kurdî biaxivin. Me hinekê li wan şidand û rê li wan teng kir. Vê carê ji me re gotin: Hûn "netewperestên prîmîtîv in". Aha, me got a niha we a dilê xwe derxist û we ser rûyê xwe veda…..

 

Erê mamosteyê hêja erê! Te em heya niha bi tenê hiştin, wan em tev kirin "netewperestên prîmîtîv" û em bi dûr ketin. Niha jî dora te ye bira!

 

Lê em ji te dipirsin: Tu gazinên xwe dikî, ji ber ku ji te re gotine: "netewperestê prîmîtîv". Lê gelo kê ev peyv xistine devê wan?. Tu baş dizanî ew kî ye; ewê di girava Imralî de ye bira!. Ewe yê ku pişt dide "enternasyonalîstên" te (em jî dibêjin: Enternasyonalîstên Prîmîtîv). Gelo tu yê niha çi bikî?.

 

Berî ku tu bersivê bidî, dixwazim henek û laqirdiyekê ji mamosteyê xwe re bêjim:

 

Gotin, gelo hûn dizanin çima Êzidî zû dikevin nava PKK û di wir de rihetiya xwe baş dibînin?

Gotin: Ji ber ku di nava herdu grupan de jî nabe ku tu qala Mêrik bikî.

 

Rewşa te jî wisa ye. Yê ku ev peyv xistine devê "enternasyonalîstên" te ewê nava giravê ye, lê tu nikarî qala wî bikî.

 

Yên weke te û min, me hên ji zû ve ev doz winda kiriye. Me hên sala 1988an ev doz bi temamî winda kir; wê sala ku "Mêrikê nava Giravê" bi temamî bû dîktatorê ser partiyê û rewşeke wisa di nava partiyê de afirand, ku tikes newêribe ti rexneyan li peyvên wî bike. Mîna Stalîn li Sovyeta berê; ew miribû jî, lê dîsa jî endamên partiyê jê ditirsiyan. Piştî 4 salan ji mirina Stalîn, hên nû Xirotşov cur'et kir û rexneya wî bi tundî kir. Gava wî rapora xwe dixwend, yekî ji beşdaran got: Heval Xirotşov! Te çima wê hîngê ev tişt negotin?. Xirotşov serê xwe ji ser kaxezê hilda û got: Kê ev pirs kir?. Dît ku kesek bersivê nade. Rabû got: Bênavo! Tu dibînî! Tu niha ji min ditirsî û tu dengê xwe nakî! Hevalo, ez jî wê hîngê weke te niha ditirsiyam û min nedigot.

 

Berdewamî heye…..

 

Ey Millet!

 

We biryara ku YEK-KOMê daye bihîst?. Ez bawer dikim, ku we bihîstiye. Kesê ju nebihîstiye jî bila a niha bibihîse.

 

Wek tê zanîn, Roja 12.8.2006an li bajara Kolnê li gor vexwendina Komisyona Ziman ya KNK civînek li ser girîngiya zimanê kurdî pêk hat. Di civînê de biryar hate girtin, ku roja 8. Îlonê dest bi kampaniyayekê ji bo zimanê kurdî were kirin û ev kampaniya heya roja 14. Gulanê sala 2007an berdewam bibe. Naveroka biryarê wisa ye, ku ji aliyê siyasî de divêt zimanê kurdî di her kar û xebatekê de bi fermî bê bikaranîn. Heger ne wisa be mana kampaniyayê tine ye. Kampanya divêt hem li bakurê welêt û hem li Ewropa bê meşandin.

 

Gava berpirsiyarên YEK-KOMê dîtin, ku mesele êdî ciddî ye, rabûn di cî de biryar dan, ku 65 komeleyên xwe li Almaniyayê bigirin. Bê guman wan negot, ku sedem biryara Komisyona KNKê ye, wan got, ku em bi vê yekê helwesta Almaniya ya ne demokratîk protesto dikin û rabûn bi vî awayî daxuyaniyên rojnamegerî belav kirin.

 

Gava ev nûçe gihişt berpirsiyarên dewleta Alman, hemû dîn û şêt bûn. Dibêjin, ku banoya Angela Merkel hema ji kerba re porê xwe hilkir û got: Hey wax! Bi xwedê ev Kurd ê me bihetikînin, hêza van xurt e, evê li seranserê Kurdistanê biqîrin û bêjin, ku Almaniya welatekî ne demokrat e. Bi xwedê hemû çiya, dar û ber, lat û zinarên Kurdistanê ê bibihîsin, ku em ne demokrat in. Destê van pir dirêj e, heya bi kûraniya dîrokê diçe, heya bi palêolîtîk û neolîtîk diçe! Evê me li ba hemû şaristaniyên Mezopotamya rûreş û riswa bikin...û hwd û hwd ....û dibêje Hey wax, hey wax me çi xwelî li serê xwe kir! Ezê bi çi rûyî herim Tirkiyê?!. Gava ji min bipirsin: Hemwelatiyên me hûn protesto kirine, 65 komeleyên xwe li welatê we girtine û dibêjin, ku hûn ne demokrat in...ka bersiva we çi ye?. Ez bextreşa Xwedê ezê çi bêjim...Bi Xwedê ev rewşeke pir xirab e. Û her wisa û her wisa...bano Angela Merkel ti por bi serê xwe ve nehişt. Wezîrê hundirîn got, divêt em çareyekê ji vê pirsgirêkê re bibînin. Got, emê gazî hin serekên wan bikin, lêborîna xwe ji wan bixwazin, bila ji bo xatirê Xwedê me di cîhanê de riswa nekin. Rabûn gazî birêz Muzefer Ayata û birayê Receb Teyyib Erdogan – Riza Erdogan kirin, ku bi fermî lêborîna xwe ji wan bixwazin.

 

Herdu birêzan ji bano Angela Merkel re dan xuyakirin, ku ev biryara wan tenê ji bo demekê ye, ev tenê ji bo 8. Îlonê 2006an heya 14. gulanê 2007an e. Wan got, ku sedema bingehîn biryara Komisyona KNKê ye. Ew dixwazin li ser me ferz bikin, ku em li cihê tirkî zimanê kurdî di komeleyên xwe de bi kar bînin. Ma em dîn bûne, ku em wisa bikin?. Me komeleyên xwe ji bo asîmîlekirina kurdan vekirine, emê çawa dev ji tirkiya xwe ya şêrîn berdin û bi zimanê gundiyan biaxivin!. Ma tiştekî wisa dibe?.

 

Wê hîngê dilê bano A. Merkel rihet bû û got: Min a niha fêhm kir, ku we ji bo çi ev biryar girtiye. Lê ji kerema xwe, me li nava dar û ber, lat û zinarên Kurdistanê riswa nekin.

 

Kurmancno!

 

 Birano hûn zanin "Tîtî" çi ye? Belê, belê navê tilorekî ye, ku li dor gundên kurmancan dijî....yanê bi kurmancan re dijî... û gava du kes bi hev re bijîn, sincî û adetên hev jî radikin. Êêêê...we niha naskir Tîtî çi ye û kî ye. Baş e! We heya niha refên Tîtîyan dîtine? ….Nexêr, refên Tîtîyan tine ne. Ew jî wek me kurmanca ne. Yan jî em Kurmanc wek wan in, refên me tine ne. Em her yek bi serê xwe ne, em mirovên azad in. Em mêr in lo! Ma çima emê li pey kesekî din biçin hê…?. Her yek ji me divêt partiyeke xwe bi xwe çêbike. Erê, erê, ez rast dibêjim, her kurmancek divêt partiyek be. Yanê wek nimûne: Ez, du zarokên min û diya wan, em dibin 4 partî. Hûn dizanin, gava em wisa bikin, em dibin çiqas partî? 25 miliyon Kurmanc dike 25 milyon partî. Lawo! Bi Berê Qadirî, bi Şêx Badînî, bi Erza Dûdûkê, bi Tekmanê Gola Nadûkê, heger em wisa bikin, emê seranserê diyayê têxin bin hukmê xwe. Hele ji xwe re bifikirin: 25 milyon partî! Yawo kî dikare zora me bibe. Çînî û Hindî ê tev bibin koleyên me û Ewropayî û evên din jî ê tev xizmeta me bikin, ji ber ku partiyên kesekî ê ji yên me ne bêhtir bin. Ma mesele ne bi demokratiyê ye?! Emê her mijarekê têxin dengdanê. Bila li seranserê cîhanê hebin hebin milyonek partî...Ez bawer nakim, ewqas tine ne jî. Lê em? Em 25 milyon partî…ewê çawa zora me bibin?. Qet bê îmkan e.

 

Niha we rê naskir. De yalla û ya Xwedê, rabin dest û zendên xwe vemalin û her yek partiya xwe durist bikin. Bixwe, em ji vê rewşê pir ne dûr in ha. Hûn jî tev dizanin, ku kurmancên here pêşketî yên Başûr-Rojava ne. Binêrin çiqas partiyên wan hene….binêrin hindik maye, ku her kurmancek li wir bibe partiyek. Yanê wan bi rastî êdî mesele baş fêhm kiriye û rê naskirine. Wek nimûne: Partiya Abdulfilan, Partiya Abdulbêhvan, Partiya Abdulquzilqurt, Partiya Abduljehr û hwd…..

 

Rojekê partiyek ji van li mînîbusekê siwar bûne (12 kes in), serokê wan radibe dibêje: Lawo hûn dizanin em çi xeletiyê dikin?: Partiya me va ye hemî di mînîbusê de ye, heger mînîbus biqulibe, hîngê partiya me xilas dibe û kesek jê namîne…diviyabû me ev xeletî nekiriba.

 

Baş e! Heger hûn bi Kurmancên Başûr-Rojava razî nabin, ez nimûneya kurmancên me yên li Swêdê ji we re bêjim. Ma di vê de jî şik û guman heye, ku rewşenbîrên me yên li Swêd, kurmancên here pêşketî ne?!. Ez bawer dikim, ku gumana kesekî li ser vê çênabe. Belê, belê, her kesek dizane, ku kurmancên me yên her aqilmend li Swêdê ne. Her yek ji wan simbêlên xwe badide û qet nebe ne her yekî ji wan bi dehan pirtûk û roman nivîsandine. Essilde(biborin ev bi tirkî ye) kurmanciya ku heye wan afirandiye....ev kurmancên din tev gêj û lal in, kesek bi tiştekî nizane....giramêra ku heye wan afirandiye, roman wan afirandiye, çîrok wan afirandiye....her tişt, her tişt....temam bira temam, me fêhm kir, wan her tişt kiriye. Êêêê? Wan çi şîret, agît, temî û nesîhet li me kir?. Ji Kemal Burkay de bigire heya bi Laliş Qasoyê romanivîs heyanî bi Bubê Eser(polîsê ji Dêrîka Çiyayê Mazî) hemî tev qêriyan û gotin: Divêt em piştgiriya Başûr bikin, kesekî negot: Em xweliyê li serê xwe bikin û em bi rewşa xwe bifikirin. Kesê ku nizanibe, dê bêje: Başûr bi piştgiriya wan rizgar bû. Temam, bila wisa be...keko Başûr bi piştgiriya we rizgar bû....heger hûn bawer nakin, herin ji Ferhad Şakelî bipirsin. Baş e, niha Başûr deyndarê we ye, we ew rizgar kir, lê niha kurmanciya we li kû ma? Kurmanciya we niha li wir bi qurişekî nake. Ji niha û pêde wê kî romanên we bixwîne? We ev roman ji bo kê nivîsandin efendim?(biborin ev jî bi tirkî bû). Lê belê aqilê we hên jî nehatiye serê we, de fermo hên biqîrin û bêjin: Divêt em piştgiriya Başûr bikin.

 

Belkî hinek bêjin: Na keko tu şas î! Ma kê gotiye, ku hemû aqilmend û rewşenbîrên kurmancan li Swêdê ne?. Ma çawa bû, li hin cihên din jî hene. Temam bira, min fêhm kir. Hûn li ser evê me yî Farqînî ku Fransa dijî dibêjin, ewê ku diya wî fileh û bavê wî kurmanc. Ma ne mebesta we ew e?. Baş e, xebera we ye, ew jî rewşenbîrekî kurmancan yê here mezin e. Rast e ku di destpêkê de hin xeletî kirin û qala "Barzanîzma bê Barzanî" kir û her tiştên wisa, lê camêr zû rêya xwe rast kir û bû dostê kek Mesûd, bi hev re gelek roj derbas kirin…avjenî bi hev re kirin…û û . Essilde gava mirov li wî guhdar dike, mirov digihîne baweriyekê ku bi keda wî kek Mesûd û kek Mam Celal di qada navneteweyî de hatin pejirandin û wisa Kurdistana Azad pêk hat. Baş e ku xanima Madlein Albright, ewa ku destê kek Mesûd û yê Mam Celal xist destên hev, ne wezîra derve ya Fransayê bû. Hîngê wê camêr bigota: We dît! Min ev kar jî kir. Welhassil, em keda camêr ji bîr nekin, çiwas bibe, di bin sîwana wî de grûpa "Kurmancî" hatiye avakirin...ev grûpa ku dixwaze Kurmancî standard bike û va ye konferansa xwe jî li ser xaka azad kir. Temam! Niha bû çi? Hûn konferansa xwe li wir dikin, lê belê va ye Kurmanciya we li ser xaka azad bi du peran nake. De baş e, berdewam bikin û destên we sax bin....belkî rojekê dilê Soranan bi we bişewite û bêjin: De bila Windowsa Kurmancî jî hebe, ma xisar û zirar jê çi ye, her û her em rê nadin, ku di perwerdeyê de Kurmanciya we bê bikaranîn. Dîsa jî mala we û ya wan ava.

Lotikxane yan Dînxane!

 

 Min nivîsa birêz M.Elî Kut û ya birêz Hemo Rûto xwend û ji lew re, ez jî dixwazim dîtinên xwe li ser vê mijarê bêjim. Li gor ku ez dizanim sînorên henekan û yên erotîzmê di civaka me de ji herêmekê ta bi yeke din hinekê ji hev cuda ne. Lê belê bi awayekî giştî ev sînor li ba me kurdan li gor civakên cîran firehtir û nermtir in û di hin waran de – wek di folklor û stranên me yên gelêrî de – ev sînor heya ji yên civakên ewropayî jî firehtir in. Bê guman di her civakekê de jî hin malbat hene, ji ber hin sedeman – yan di malbatê de kesekî oldar heye, yan xizimatiya wan bi oldaran re çêbûye, yan jî ji ber sedemeke din, ku ew di warê henek û erotîzmê de bi perwa ne. Lê belê li ba piraniya van malbatan durûtî di vî warî de aşkere û xuyaye; wek nimûne di wan malbatan de birina pir jinan ji malbatên din pirtir e.

 

Em bêjin, dibe ku ev sînor li herêma Behdînan ji herêma Mêrdînê tengtir bin. Lê belê Behdînanî vê ferq û cudahiyê bi wê yekê derdixin, ku henekên wan yên "normal" belkî ji yên hemiyan bêhtir in. Belkî mirov bawer dike, ku herêma Hekariyan, ya ku cîrana Behdînan e û nawenda Kurdistanê ye, ew jî mîna Behdînan be. Lê belê ne wisa ye. Henek û laqirdiyên Hekariyan pir caran di binê navê re ne. Ez dixwazim wek nimûne henekeke wan bêjim: Dibêjin berê adet wisa bû ku her carê keçekê ji êl û eşîrê dida pêşiya koçê û hemû li pey wê diçûn. Ew di kûderê re biçûya diviyabû hemû li pey biçin. Rojekê keçek ji wan dide pêşiya koçê û di nava zeviyên kesekî re diçe ku genimê wî êdî bilind bûye, lê di bin pêyên wan de tê şikestin. Xwediyê genim dibêje: Keça min di vir re rê nîne! Tu çawa xwe wisa li nava genim dixî?. Keçik dibêje: Apo! Di nava herdu ranên min re jî berê rê tinebû, lê belê xortan rê vekir.

 

Hin Kurd di warê henek û peyvên êtrotîk de ewqas bi perwa ne, ku pir caran peyvên gelek suriştî û normal jî bi lêv nakin, ji ber ku ew peyv li nêziya peyveke din e, ewa ku eyb tê dîtin. Wek çawa hin Yêzîdiyên me ji her peyveke bi tîpa "Ş" dest pêdike direvin, ji ber ku ew dişibihe navê Mêrik, wisa jî hin Kurd ji gelek peyvan direvin û naxwazin wan bi lêv bikin, ji ber ku ew dişibihin peyveke din, ewa ku li ba wan pir eyb tê hejmartin. Hûn dizanin ku pir Kurd ji peyva "derpî" re dibêjin "hevalkiras", ji ber ku peyva "derpî" cihekî tîne bîra wan, ku ew cih pir eyb e bê bilêvkirin.

 

Ez berî demekê li Dihokê bûm û min xwest ez hinek simaqa hûr(simaqa kutayî) bi xwe re bînim. Hevalekî dihokî li gel min hat û em ketin nava bajêr. Min dît ku hevalê min ji dikandaran wisa dipirse: Gelo simaqa qotayî li ba we heye?. Min yekser fêhm kir, ew çima wisa dibêje; min fêhm kir ku ew ji peyva "kutayî" direve, ji ber ku li ba wan "kutan" peyveke pir eyb e. Yanê li gor têgihîştina Behdînanan, mîrkutê ku em bi wî dan dikutin yan jî tiştekî din dikutin pir eyb e û divêt em navê "mîrkut yan jî mîkut" bikin "mîrqut yan jî mîqut". Dîsa li gor vê logîka Behdînanî divêt navê birêz "M. Elî Kut" jî bibe "M. Elî Qut", ji ber ku peyva "kut" li Behdînan pir eyb e. Min carekê ev mijar li gel Behdînaniyan vekir û got: Gelo rast e, ku ev peyv li ba we pir eyb e?. Gotin belê, bavo! Li ser vê peyvê mêr têne kuştin!.

 

Bixwe berê jî min guman kiribû ku peyva "kutabî" ji ber vê sedemê hatiye guhertin û niha li seranserê Başûr "qutabî" dibêjin. Wan got: Belê rast e, ji bo wê ye. Bala xwe baş bidinê! Ji ber ku peyva "kutabî" dişibihe peyva "kutan", ev peyv guhertine û kirine "qutabî". Li gor vê dîtinê, divêt em nebêjin "danê kutayî", divêt em bêjin "danê qotayî". Divêt em navê wê xwarina ku ji savar, nîsk û nokên keliyayî tê duristkirin û jêre "kutayî" dibêjin, ji bo xatirê Behdînanan biguhêrin û bikin "qotayî". Wey mala minê!. Hîngê peyva "kurtan" jî dişibihe "kutan", nexwe divêt em navê "kurtan" jî bikin "qortan" û hwd.

 

Niha jî em dîsa vegerin ser mijara "Lotikxane yan Dînxane". Lotikxanê di bersiva xwe de gotiye: Dibe ku hin caran xeletî û çewtiyên me çêbûbin û me sînor hinekê derbas kiribin…. Bixwe di derbaskirina sînoran de sînor tên naskirin. Heger kesek nêzî sînoran nebe û wan ti caran derbas neke, emê nizanibin ku sînor hene. Ji hêla din ve Lotikxanê gotiye: Ev malpereke bê sansor e, bila haya we ji we hebe. Nexwe, bavê min! Bila kesên sofî û hecî, û kesên ku dibêjin "morala me pir bilind e" nekevin Lotikxanê, kar û îşê wan di Lotikxanê de çi ye?. Bila herin yan li mizgeftê yan jî li dêrê, yan jî wek siltanên osmaniyan postê xwe deynin ser deryayê û nimêja xwe li ser bikin. Berê li ba me digotin, ku siltanên osmanî wisa nimêja xwe dikirin û siltan Abdulhemît jî wisa kiriye. Lê belê em baş dizanin, ku hezar jinên siltan Abdulhemît hebûn û ew jî mîna siltanên din  pûşt û zinêkar bû.

 De fermo!

De fermo! We ev sosreta mezin bihîst?. Hikûmeta Kurdistanê 16 hîlokopter di rêya

Ereban re kirîne, lê ew hatine xapandin; 25 milyon dolar zêdetirî bihayê wan

dane!. De were û di xwe de neteqe!. Lawo ma Soran û bazirganî?. Werin dev ji vî

aqilî berdin. Em çend Bedlîsî û Cizîriyan ji were bişînin, bila xelk we li ser

piştê neêxîne erdê. Malxerabno ev çi halê we ye?. Yanê mirov ewqas ecemî û

nezan be! Hûn illeh dixwazin hemû xelk û alem tîqe tîq bi kurdan bikenin û

bêjin: Me ehmeqin xwe dîtine?!. Wey mala minê, xelkê bi me dedin kenandinê heyran....

Erê Kurmancê min!

Dinya êdî li serê te bûye çeqilbendik! Tu kûva diçî tu têyî xapandin.

Berê digotin: Kurmanc têre, xew jêre xêre! Ji te re wisa digotin, daku tu

ranebî ser xwe, her tu di xew de bî. 

Lê tu rabûyî ser xwe, te serî hilda û te gelek qehremanî kirin. Lê belê şaşiya

te ew bû, ku te baweriya xwe zû bi xelkê dianî. 

Te li Bakur şer kir, lê ji te re gotin : Heya ku tu bibî xwedî dewlet, divêt tu

pêşî bibî Tirk !

Tu hînî tirkî kirin, te dev ji kolikê berda û tu bûyî tirşikcî. Te dît, ku êdî

ling ji bin te diçin, halê te ne ti hale Kurmancê min!.

Rabû te hemû hêviyên xwe xistin Başûr, ha li vir, ha li wir, çek babam çek,

gotin çi, te qebûl kir.

Niha jî dibêjin : Heya ku tu bibî xwedî maf, divêt tu pêşî bibî jehr û silêmanî!

Bi Xwedê kurmancê min halê te ne ti hale, dinya li serê te bûye tara bêjingê,

binaniya elbane.

Tu dixwazî li Bakur bibî Tirk, yan li Başûr ziman li te bibe firk, yan tu herî

Ewropa bi te bikin henek, tinazî û tirq ! De ka biryara xwe bide !

Heger tu hatî Ewropa Kurmancê min ! Hîngê divêt tu zanibî : KNK biryar daye, ku

mafê te di salê de tenê rojekê heye tu bi kurmancî biaxivî ! Yan tu yê herî ba

apê Bush, yan vegerî bin hukmê Qereqoş.

Êdî tu dizanî, Xwedê tev li kar û îşê te be û rêya te rast bike !