Nûrî Çelîk
Em Kurd koçberên rêya mirinê ne. Hinek bi dilxwazî, hinek ji neçarî, hinek jî dibin pêlîstokên xelkê û terka welatê xwe dikin û didin ser rêya mirinê, mirina bi saxî.
Kûrdên ne siyasî ji ber rewşa aborî û qezenckirina çend diravan di salên 60î de dest bi koçberîyê kirin û hatin Ewrûpayê. Siyasîyên me piştî 80î ji ber girtin û kujtina xwe revîyan û hatin li Ewropayê bûn koçber. Di koçberî û penaberîyê de sedemek hebû, kesî bi dilxwazî terka axa xwe, welat û xwedîyên xwe nekir. Şert û şirût gelek caran meriv neçarî koçberîyê dike.
Îro koçberî, terka welêt, ji hed û hesab, ji sedem û armanca xwe derketiye û bûye wek mode û pêla bayekî nû. Heçê ber xwe dibîne, heçê parçek erdê wî, çend kulekên wî (pezên wî) hebin û bifroşe berê xwe dide Ewropayê. Yên derfetên wan tunebin jî ji vir û wir peran deyn dikin, bi xeyalên mezin terka welatê xwe, terka xwedî û merivên xwe dikin û xwe davêjin tor û bextê dewletên Ewropayê. Lê nizanin ku kefenê mirina bi saxî li xwe dikin û hem ji dêrê dibin, hem ji mizgeftê.
Rêya koçberîyê wek derbasbûna Pira Siratê ye. Dirêj e, teng û zirav e, hinek jê dikevin, hinek bi rê de diteqinin, hinek cane xwe ji dest didin û heger qird û şans hebe hinek jî jê derbas dibin û xwe digihînin alîyê din. Heta niha di rêya koçberîyê de belkî bi sed û hezaran Kurd mirine. Mêr, jin û zarok, bêyî ku li mirinê bifikirin li pey payê xewn û xeyalên xwe dikevin û bi hêvîya jiyanek azad û xweştir xwe li nav mayînan dixin. Hinek di sînoran de, hinek di behr û okyanûsan de, hinek ji ber sermê û hinek jî li çolên Afrîkayê ji tî û birçîna dimirin.
Wê rojê cendekên 12 koçberên ji Rojava û Sûriyê li çolên Cezayîrê hatin dîtin.Wan dixwest di ser Cezayîrê re biçin Ewropayê lê nebû qismet. Li çolên Cezayîrê asê man û ji tîna mirin. Xwedê zane bê di derya û okyanûsan de, bi noqbûna bot û keştîyan çend Kurd mirine. Heger dewleta wan hebûya û di jiyanek xweş û azad de bijîyana, gelo wê mirin bidana ber cave xwe nizanim. Lê ez zanim ku tu kes bi kêfxweşî mirinê xwe û zarokên xwe nade ber çavên xwe. Çavên bêdewletîyê kor be! Belkî jî em bêjin “Çavên partî û desthilatdarên me kor be rasttir e”. Ji ber heger partî û desthilatdarên me nakokîyên xwe yên navxweyî çareser kiribûna, heger hêvîyek dabûna xort û ciwanên me, heger pêşerojek ji wan re amade kiribûna, belkî ew jî bi rehetî nerevîyana û terka welatê xwe nekiribûna. Ev sedemek e. Sedema duyem jî plan û projeyên dewletên dagîrker û valakirina Kurdistanê ye.
Li bakur xort û ciwan neman, nehiştin. Dewlet bi rêya sazî, bazirgan û taşeronên xwe Kurdistan ji xort û ciwanan vala kirin, vala dikin û bi çîrokên jiyanek xweştir berê wan dide Ewropayê. Bi vê yekê hem Kurdistanê vala dikin, hem xort û ciwavên Kurd ji doza Kurdayetîyê dûr dixin, hem bi rêya bazirganên xwe têra xwe pereyan qezenc dikin û hem jî dibin sersebebê mirina bi sedan xort û malbatên Kurd. Ev hemû li dewletên dagîrker û taşeronên wan re kar û ji Kurdan re jî xisar e, mirin e. Bi vê plan û projeyê hem Kurdistanê vala dikin, hem jî demografîya wê diguherin û li şûna Kurdan koçberên Ereb, Afgan, Tacik û Balkanîyan li Kurdistanê bi cîh dikin. Li Rojavayê Kurdistanê jî heman plan û proje ye. Kurd ji Kurdistanê tên derxistin, li şûna wan Ereb tên bi cîh kirin û bi Kembera Erebî ya duyemîn Kurd û zimanê Kurdî winda dibin û demografîya Rojavayê Kurdistanê tê guhertin. Û xuyaye li Başûrê Kurdistanê jî heman lîztik, heman dek û dolab û heman plan û proje di rojevê de ne. Başûra ku nîvdewlet e, federasyon e, xwedîyê artêş û hikûmetekê ye, nikare yan naxwaze rê li ber koça xort û ciwanan bigire. Xort ji hikûmeta xwe, ji partîyên xwe, ji welatê xwe yê azad direvin, dixwazin birevin, xwe li welatê xwe ewle nabînin û pêşeroja xwe tê de nabînin. Nakokîyên partîtîyê, berjewendîyên eşîrtî û malbatîyê, gendelî û gelek sedemên din Kurdistanê, yanî welatê wan li ber çavên wan reş dike û çareserîyê di koçberî û penaberîyê de dibînin. Berdêla wê mirin be jî, bi hêvî û xewnên jiyanek xweştir terka welatê xwe dikin.
Di vê derbarê de Serokwezîrê Herêma Kurdistanê Mesrûr Barzanî li Silêmanîyê bi hemwelatîyan re civîya û bersiva pirsên wan da. Yek ji pirsên sereke jî koçberîya xort û ciwanên Kurd bû.
Barzanî di axavtina xwe de bang li ciwanên Kurd kir: “Kurdistan xweştir û şîrîntir e, Kurdistan dikare xortên xwe zêdetir biparêze“.
Helbet rast e, Kurdistan xweştir û şîrîntir e, divê xweştir û şîrîntir be. Lê ku Kurdistana ku xort xwe tê de ewle û misoger nebînin, kes guh nade xweşbûn û şîrînbûnê. Carna ji meriv re şorahî û tehlî ji şekir şîrîntir dibe. Ji bo Kurdistan ji xortan re xweştir û şîrîntir bibe divê derfetên wê xweşbûn û şîrînbûnê jî bên afirandin.
Serokwezîrê Herêma Kurdistanê tiştekî balkêş destnîşan kir û got: “Berî her tiştî ez difikirim ku sûcdarên yekem qaçaxçî û karsazên siyasî ne, ew ji bo berjewendîyên xwe yên şexsî jiyana welatîyan vediguherînin kelûpelan. Ji ber ku xort bi propagandayên siyasî û neyînî yên wek “Ji welatê xwe hez nekin, li vir nemînin” rastî êrîşan tên û jiyanek nerast nîşanî wan didin. Di vê rêyê de gelek pere ji wan tê standin, rastî gelek metirsîyan tên, gelek ji wan nikarin xwe bigihînin cihê xwe û di nîvê rê de jiyana xwe ji dest didin. Yên ku xwe bigihînin wir jî poşman dibin an jî rastî jiyanek ku jê poşman bibin tên û dixwazin paşde vegerin“.
Di gotinên Barzanî de jî dixuye ku qaçaxçî û bazirganên siyasî xizmetê ji plan û proje û ji siyaseta dagîrkeran re dikin, Kurdistanê ji xortan vala dikin û bi vê yekê re rê ji guhertina demografîya Kurdistanê re vedikin. Xort û ciwan pêşeroja millet û welatekî ne. Xwedîyên siberojê ne. Heger te Kurdistan ji wan xalî û vala kir, tu wateya hebûna te namîne, wê stûna te û destkevtinên te biheje û biherife.
Nivîs dirêj bû dizanim. Gotin gotinê tîne û pirsgirêkên me Kurdan jî mixabin bi çend gotinan naqedin. Divê em tu carî ji bîr nekin ku, xort û ciwan dewlemendî, hêz û hêvîya herî girîng a welatekî ne. Di rûmeta neteweyekî de faktora herî girîng ciwan in. Ciwan hêmana herî girîng a civakê ne. Amûr, perwerde û hîndekarîya ciwanan beşek mezin ji jiyana civakî pêk tîne û ji bo aramîya civakê xwedîyê girîngîyek mezin in. Ji bo Kurdistan ji ciwanan xalî nebe çi pêwîst be divê ew bê kirin….
Pûtîn potîn ji lingê xwe derxist
Xalê me Kennedy tir ji Romîyan berda
Lotikên xweş, pêşketinên baş